W pionierskim okresie kształtowania się dzisiejszej AWF zajęcia z gimnastyki odbywały się w salach gimnastycznych wrocławskich szkół przy ul. Nowowiejskiej, na Sępolnie (obecna SP nr 45), przy ul. Parkowej (II LO). Założycielem i pierwszym kierownikiem Zakładu Gimnastyki (1948/1949) był prof. Marian Weinert, absolwenta CIWF, wysokiej klasy gimnastyk „Sokoła” z Borysławia, nauczyciel wf. w Wałbrzychu i jednocześnie prawnik w tamtejszym sądzie rejonowym.
Wspólnie z Zofią Teodorczyk, Kazimierzem Bajem i Zdzisławem Wiechem kształcił przyszłych asystentów, angażując do pracy zdolniejszych studentów. Po uzyskaniu przez Uczelnię statusu WSWF rozpoczął się dynamiczny rozwój Zakładu. Staraniem władz, a szczególnie prof. Weinerta, pozyskano w 1956 r. od wojska obiekt zwany Zameczkiem Harcerskim przy ulicy Rzeźbiarskiej 4, w którym przez następne 40 lat odbywały się zajęcia z gimnastyki i tańców. W ramach Zakładu Gimnastyki działał Zespół Ćwiczeń Muzyczno- Ruchowych i Tańców (przez ponad 20 lat).
Dużym wstrząsem dla Zakładu była nagła śmierć prof. Weinerta w 1971 r. Kierownictwo Zakładu na ponad 20 lat przejął jego wychowanek dr Antoni Kaczyński. Po jego przejściu na emeryturę kierownikiem został dr Ryszard Jezierski.
W połowie lat 80., na czas remontu Zameczku, zajęcia z gimnastyki i tańców przeniesiono do sal w koronie Stadionu Olimpijskiego. Po przejęciu Zameczek przez Wydział Rehabilitacji Ruchowej Zakład przeprowadził się do budynku WOS (1995/1996), w którym zajęcia są prowadzone do dziś. Sala gimnastyczna została z czasem wyposażona w profesjonalny sprzęt do gimnastyki sportowej i akrobatyki sportowej. Druga mniejszej sala na „balkonie” wspomaga organizację zajęć. W tamtym czasie Zakład Gimnastyki liczył 13 osób.
Po przejściu na emeryturę dr. Jezierskiego w 2008 r. na krótko kierownikiem Zakładu został prof. Marian Golema, wieloletni pracownik Zakładu, były kierownik Katedry Lekkoatletyki i Gimnastyki. Po nim Zakład objęła dr Anna Tomaszewska (Jagusz), a w 2012 r. – dr hab. Małgorzata Sobera, prof. AWF.
W pierwszym okresie funkcjonowania SWF ważnym elementem programu kształcenia było przygotowanie do występów w masowych pokazach gimnastycznych: na zlocie „Sokoła” w Pradze (1948), na obchodach 22 Lipca w Warszawie (1953), w trakcie Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie (1955) i podczas uroczystości 20-lecia Ziem Zachodnich i Północnych we Wrocławiu (965). W latach 50. i 60. XX w. na zajęciach programowych dominowała gimnastyka sportowa (na przyrządach), nieco później także akrobatyka sportowa. Sukcesywnie zaczęto też dołączać elementy nowej dyscypliny sportu – gimnastyki artystycznej (w Polsce od 1961).
Przekształcenie WSWF w AWF wymusiło reformy i modyfikacje programu studiow. Zaczęto zmniejszać liczby godzin zajęć kierunkowych – praktycznych – na rzecz zajęć teoretycznych. Dotyczyło to także treści programowych zajęć z gimnastyki.
W latach 1975–1981 Zakład Gimnastyki połączono z Zakładem Biomechaniki. W latach 80. i 90. popularność aerobiku – nowej formy gimnastyki dostępnej dla wszystkich – spowodowała wprowadzenie do programu ćwiczeń kształtujących siłę i koordynację ruchów wykonywanych do muzyki mechanicznej (wcześniej ćwiczono do akompaniamentu fortepianu na żywo). W 1992 r. w gronie pracowników Zakładu zrodziła się myśl zorganizowania w ramach AWF-aliów otwartych mistrzostw AWF w aerobiku. Ich inicjatorką była dr hab. Alicja Rutkowska-Kucharska prof. AWF. W latach 1993–2018 impreza odbywała się każdego roku i miała charakter sportowo-promocyjny, nie tylko dla aerobiku, ale i innych form gimnastyki.
Oprócz działalności dydaktycznej i szkoleniowej w klubach sportowych, pracownicy Zakładu prowadzili działalność naukową, która była drogą do zdobywania kolejnych stopni naukowych. Większość obroniła dysertacje doktorskie, a kilkoro także prace habilitacyjne (głownie w obszarze związanym z biomechaniką ruchu człowieka). Pierwszy był prof. Marian Weinert (1964), następnie prof. Marian Golema, dr hab. Alicja Rutkowska- Kucharska i dr hab. Małgorzata Sobera.
W ramach działalności dydaktycznej prowadzone są następujące zajęcia: teoria i metodyka gimnastyki – zajęcia kierunkowe, gimnastyka z elementami akrobatyki, fitness, teoria i metodyka ćwiczeń korekcyjnych, korekcja i kompensacja wad postawy, oraz specjalizacje instruktorskie: fitness – nowoczesne formy gimnastyki (aerobik), gimnastyka, akrobatyka sportowa, pilates, a także w ramach zajęć do wyboru: artystyczne formy gimnastyki, skoki na trampolinie, step aerobik, fitness z przyborami, body workout, podstawy gimnastyki artystycznej.
Pracownicy Zakładu Gimnastyki (w porządku chronologicznym) od 1948 r.: Marian Weinert, Zofia Teodorczyk, Kazimierz Baj, Zdzisław Wiech, Stanisław Maksymowicz, Marian Golema, Zbigniew Nestrypke, Andrzej Lewiński, Barbara Kamińska, Jadwiga Chodemicka, Antoni Kaczyński, Czesław Świerczyński, Ryszard Jezierski, Emilia Hornowska, Anna Rybicka, Filip Wojciech Issel, Zbigniew Wawrzyniak (akompaniator), Alicja Rutkowska-Kucharska, Ryszard Serafin, Antoni Bartusiak, Małgorzata Sobera, Tadeusz Kaczyński, Henryk Sienkiewicz, Anna Łukaszewicz- Małyszko (akompaniator), Piotr Piestrak, Anna Tomaszewska, Aleksandra Sikora, Zbigniew Najsarek, Joanna Waszczak, Katarzyna Wysocka (Fujarczuk), Patrycja Proskura, Jolanta Jabłonkowska, Arkadiusz Homańczuk.
Zespół Tańców: Tatiana Pietrow, Maria Grabowska, Janusz Pietrzyk, Lidia Czajkiewicz, Anna Gorgol, Bożena Siedlecka, Mariola Szymańska, Wojciech Biliński oraz akompaniatorzy: Zofia Saj, Joanna Płachta, Helena Tomaszek-Plewa.
Opracowała: dr hab. Małgorzata Sobera, prof. AWF Wrocław