Opis zakładu

W Zakładzie Zespołowych Gier Sportowych (później Katedry Zespołowych Gier Sportowych) od zawsze prowadzona była działalność dydaktyczna, naukowa i organizacyjna. W obszarze dydaktyki kształcono przede wszystkim przyszłych nauczycieli wf. z zakresu zespołowych gier sportowych, a także studentów na stopień instruktora sportu oraz na stopień trenera.

Kierownicy Zakładu/Katedry Zespołowych Gier Sportowych: dr Antoni Szymański (1947–1972), dr Henryk Antczak (1972–1975), prof. Zbigniew Naglak (1975–1983, 1988– 2002), dr Józef Dziąsko (1983–1987), dr Tadeusz Rzepa (p.o. 1987–1988), prof. Ryszard Panfil (2002–2008), prof. Andrzej Rokita (2008–2020), dr Ireneusz Cichy (od 2020).

Antoni Szymański był wychowawcą kilku pokoleń nauczycieli wf., trenerów, zawodników i działaczy. W sposób zrównoważony rozwijał naukę, jak również doskonalił proces kształcenia studentów. Organizator Okręgowego Związku Piłki Ręcznej, w którym pełnił m.in. funkcję prezesa. Sędzia międzynarodowy i trener kadry narodowej. Sport był dla niego stylem życia, filozofią. Wszystko mu podporządkował.

Henryk Antczak był pierwszym twórcą Zakładu Piłki Siatkowej. W 1947 r. otrzymał indeks nr 1 SWF, które ukończył w 1949 r. W latach 1948–1957 wystąpił 48 razy w reprezentacji Polski, której był kapitanem. Debiutował w 1948 r. w pierwszym w historii meczu polskiej reprezentacji (z Czechosłowacją). Zawodnik AZS Wrocław, w którego barwach sięgnął po mistrzostwo (1948 i 1950) oraz wicemistrzostwo (1949) Polski. Znakomity dydaktyk, przyjaciel młodzieży, zawsze uśmiechnięty, życzliwy i uczynny.

Zbigniew Naglak zajmował się badaniami w zakresie poznawania gry sportowej oraz procesu treningowego osób uzdolnionych do wielopodmiotowych działań. Współtwórca programu kształcenia z zakresu teorii sportu; wykorzystania prakseologicznych wskazań do badania i usprawniania procesu treningowego w wieloetapowym kształceniu sportowców. Wypromował 13 doktorów nauk o kulturze fizycznej. Autor 76 prac naukowych i 8 książek. Był wieloletnim prezesem Dolnośląskiego Związku Piłki i członkiem założycielem Międzynarodowego Towarzystwa Naukowego Gier Sportowych. Na Uczelni pełnił funkcję prorektora ds. nauki i współpracy z zagranicą (1990–1993 i 1996–1999), prorektora ds. dydaktyki i spraw studenckich (1999– 2001), dziekana Wydziału WF (1995–1996). Józef Dziąsko wprowadził wiele innowacji do programów dydaktycznych oraz przyczynił się do rozwoju specjalizacji i dyscypliny kierunkowej z piłki nożnej.

Tadeusz Rzepa jest współtwórcą piłek edukacyjnych edubal. Jego zainteresowania badawcze obejmują kreatywne i rekreacyjne wartości ćwiczeń, zabaw i gier z piłką.

Ryszard Panfil zajmował się prakseologią współdziałania oraz socjologią organizacji sportu i procesów zarządzania i coachingu w grach zespołowych. Był nie tylko teoretykiem, ale także praktykiem, który skutecznie realizował się w pracy jako trener klasy mistrzowskiej w piłce nożnej. Pełnił funkcję m.in. trenera w KS Ślęza Wrocław, KS Stal Sulęcin, menedżera KS Zagłębie Lubin (mistrzostwo Polski seniorów, 1991). Był także członkiem Rady Trenerów Polskiego Związku Piłki Nożnej. Pomysłodawca i jeden z założycieli oraz pierwszy prezes Międzynarodowego Towarzystwa Naukowego Gier Sportowych (2000–2010).

Andrzej Rokita zajmował się zainteresowaniami aktywnością ruchową uczniów, wykorzystaniem piłek edukacyjnych EDUball/BRAINball w zajęciach ruchowych oraz identyfikacją predyspozycji dzieci i młodzieży do szkolenia sportowego w zakresie zespołowych gier sportowych. Współtworzył piłki edukacyjne edubal (Nowicki, Rokita, Rzepa, 2002). Doprowadził (wspólnie z dr. I. Cichym) do podpisana przez AWF umowy licencyjnej z firmą Palos Sports (USA) na sprzedaż i dystrybucję piłek edukacyjnych w USA i Kanadzie oraz Europie. W ten sposób skomercjalizowano wieloletnie badania prowadzone z wykorzystaniem piłek edukacyjnych edubal/EDUball. Wraz z dr. Cichym i dr S. Wawrzyniak przygotował zestaw piłek edukacyjnych przeznaczony na rynek anglojęzyczny (BRAINball). Pomysłodawca i twórca Pracowni Badań Gier z Piłką. Autor ponad 100 publikacji naukowych i 5 książek. Wypromował 8 doktorów. Prowadził zajęcia na uczelniach w Niemczech, Czechach, USA, Singapurze, na Słowacji i Tajwanie. Rektor AWF w latach 2016–2020 i od 2020 r., prorektor ds. studenckich i sportu akademickiego (2008– 2012, 2012– 2016), prodziekan ds. studiów stacjonarnych (1999–2002, 2002–2005), Przewodniczący Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola (od 2020), Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademii Wychowania Fizycznego (od 2020); Ireneusz Cichy zajmuje się aktywnością ruchową i rozwojem motorycznym uczniów w młodszym wieku szkolnym ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania piłek edukacyjnych EDUball/BRAINball. Prorektor ds. organizacyjnych i współpracy z otoczeniem (od 2020).

Pracownicy Zakładu/Katedry Zespołowych Gier Sportowych:

• lata 1946–1953 – Zofia Dowgird (zajęcia z kobietami), Edward Damczyk (zajęcia z mężczyznami), Wiktor Piątkowski (zajęcia z piłki nożnej), Antoni Szymański;
• lata 1953–2021
• piłka siatkowa: Bronisław Haczkiewicz, Henryk Antczak, Stefan Stachelski, Jan Pasławski, Adam Cibicki, Anna Zamojska, Stanisław Kęsik, Józef Wołyniec, Edward Superlak, Henryk Saryczew, Dariusz Haratym, Grzegorz Freus, Krzysztof Drzewicz, Dariusz Gintowt, Jakub Osóbka, Tomasz Seweryniak, Dariusz Mroczek, Marcin Ściślak
• piłka nożna: Mieczysław Jednoróg, Szymon Mirer, Jerzy Biliński, Ryszard Urbanek, Jan Caliński, Andrzej Wnuk, Józef Dziąsko, Marian Putyra, Ryszard Panfil, Marek Rybiński, Tadeusz Rzepa, Bogusław Korczak, Lech Nowak, Aurelia Ciesielska, Mirosław Wróblewski, Jerzy Szaliński, Marian Wyrwas, Jarosław Nosal, Krzysztof Paluszek, Janusz Dobosz, Jacek Mazurkiewicz, Andrzej Rydzanicz, Paweł Barylski, Łukasz Becella, Paweł Chmura, Krystian Rubajczyk
• piłka ręczna: Antoni Szymański, S. Kupczyk, Zbigniew Naglak, Krystyna Świerczyńska, Józef Zając, Bogdan Cybulski, B. Rudawska, Elżbieta Wąsowicz, Maria Godzińska, Zbigniew Rzewuski, Mariusz Czok, Zbigniew Rutka, Włodzimierz Machnacz, Tomasz Jezierski, Andrzej Rokita, Andrzej Dudkowski koszykówka: Zofia Dowgird, Czesław Zientarski, Bolesław Słupik, Adam Weber, Stanisław Świąder, Jerzy Świątek, Tomasz Wojciechowski, Andrzej Kuchar, Adam Mikiciuk, Aleksander Grzeszko, Andrzej Zubrzycki, Wojciech Spisacki, Wojciech Wójcik, Jacek Dembiński, Ryszard Jakubowski, Monika Chalusiak, Wojciech Kozłowski, Mirosław Antosiak, Jacek Winnicki, Jarosław Pytkowski, Tomasz Jankowski, Marcin Grygowicz, Marek Popowczak, Ireneusz Cichy, Artur Struzik
• baseball, propedeutyki zespołowych gier sportowych: Krzysztof Kałużny, Zdzisław Sutyło, Maciej Majorowski, Joanna Maciaszek, Filip Naglak, Karolina Naglak
• metodyka ZGS: Tadeusz Rzepa, Anna Kuczyńska, Andrzej Rokita, Agnieszka Wójcik, Ireneusz Cichy, Marek Popowczak
• piłki edukacyjne: Tadeusz Rzepa, Andrzej Rokita, Ireneusz Cichy, Agnieszka Wójcik, Sara Wawrzyniak
• motoryczność gracza: Jan Chmura, Dariusz Mroczek

Pracownicy z tytułami profesorskimi: Zbigniew Naglak, Ryszard Panfil, Jan Chmura, Andrzej Rokita.

Pracownicy pełniący funkcję trenera seniorskich reprezentacji Polski: Jerzy Świątek, Andrzej Kuchar, Jacek Winnicki (koszykówka), Józef Wołyniec, Edward Superlak, Dariusz Haratym (piłka siatkowa), Tomasz Seweryniak (siatkówka plażowa), Antoni Szymański, Józef Zając, Zbigniew Naglak (piłka ręczna).

Opracowanie: dr Ireneusz Cichy